Ślimak winniczek Helix pomatia podlega w Polsce częściowej ochronie gatunkowej. Można go zbierać jedynie w okresie od 20 kwietnia do 31 maja. Do zbioru dopuszczone są wyłącznie osobniki o średnicy muszli powyżej 30 mm. Aby w zgodzie z prawem zbierać winniczki do celów przetwórstwa spożywczego, należy mieć zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
W ostatnich latach Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie obserwuje spadek pozyskanego tonażu tego mięczaka. W latach 2018-2023 pozyskiwano od 39 do 111,5 ton winniczków, podczas gdy w latach 2012-2013 zbiory wynosiły około 240 ton, a nawet 410 ton w wyjątkowym 2011 r.
Wyniki badań jednoznacznie wskazały osłabienie populacji winniczka w województwie warmińsko-mazurskim i konieczność jego ochrony. Istotnym zagrożeniem dla tego ślimaka są działania ludzkie, powodujące trwałe przekształcenia preferowanych siedlisk (łąki, nieużytki, pobocza dróg, brzegi wód, zakrzaczenia), prowadzące do pogarszania się panujących w nich warunków lub definitywnie wykluczających bytowanie ślimaka. Zmniejszyło się także średnie zagęszczenie na stanowiskach. Utrwaloną cechą populacji jest bardzo mały udział osobników dużych, czyli o średnicy muszli powyżej 37 mm.
Wszystkie te aspekty są prawdopodobną przyczyną znaczącego spadku pozyskania winniczka na przestrzeni lat. Sukcesywnie spada liczba wniosków o wydanie zezwolenia na pozyskanie tego mięczaka. W 2023 r. wydano zaledwie 21 zezwoleń; w latach wcześniejszych od 40 do 90. Dopuszczono do zbioru 73 tony tego mięczaka. Pozyskano niespełna 39.
W 2025 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie planuje zrealizować kolejne badania dotyczące rozmieszczenia, liczebności, struktury wielkościowej i wiekowej populacji winniczka w województwie warmińsko-mazurskim. Wykonanie badań pozwoli na realną ocenę stanu populacji tego gatunku, z uwzględnieniem rocznej przerwy, gdy pozyskanie mięczaków było wstrzymane.
Napisz komentarz
Komentarze