Dzien dobry, Panie dyrektorze jaka jest specyfika lasów naszego regionu?
Dzień dobry, las jest nauralnym i malowniczym elementem polskiego krajobrazu. Jak wiemy, jest środowiskiem życia wielu gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Dla nas lesników jest miejscem pracy, chociaż dla innych jest wymarzonym miejscem wypoczynku i różnych form rekreacji. Lasy w regionie kujawsko-pomorskim porastają najmniej żyzne gleby nieprzydatne w rolnictwie. W składzie gatunkowym przeważa sosna zwyczajna, jest to gatunek o niezbyt wygórowanych wymaganiach ekologicznych. Udział innych gatunków to dęby, brzoza, olsza. Czynnikiem klimatycznym o dużym znaczeniu dla gospodarki leśnej w naszym regionie są opady atmosferyczne. Należą one do najniższych w kraju i lokalnie kształtują się na poziomie poniżej 500 mm opadu rocznego. Dlatego tak ważne jest prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej.
Panie dyrektorze, nierzadko możemy usłyszeć to sformułowanie z ust lesników, ale tak naprawdę mało kto wie czym jest gospodarka leśna?
W polskich Lasach Państwowych gospodarka leśna najogólniej mówiąc, prowadzona jest według czterech ogólnych zasad: powszechnej ochrony lasów, trwałego ich utrzymania, zrównoważonego wykorzystania ich naturalnych funkcji ekologicznych, gospodarczych i społecznych oraz zasady powiększania zasobów leśnych. Warto przypomnieć, że w okresie powojennym lesistość Polski wzrosła z 21 do 30 proc. przy rosnącym pozyskaniu drewna na potrzeby społeczeństwa. Powyższe reguły realizowane są m.in. w hodowli lasu. Leśnicy pozyskują nasiona w najlepszych jakościowo i zdrowotnie drzewach nasiennych. W celu zapewnienia dobrego rozwoju nowowzakładanym uprawom leśnym prowadzi się pielęgnację gleby, natomiast w młodnikach do około 20. roku życia – zabiegi pielęgnacyjne zwane czyszczeniami. Te czasochłonne prace wykonywane są każdego roku.
Dyrektorze, skoro już wiemy w jaki sposób leśnicy prowadzą gospodarkę leśną, to proszę nam wyjaśnić czym jest dla lasu gradacja owadów?
Równowaga w przyrodzie jest nieodzownym elementem utrzymania trwałości lasów. Niestety czasami zostaje ona zburzona przez czynnik, na który nie mamy wpływu. Z taką sytuacją mamy do czynienia np. po przejściu huraganowych wiatrów, które łamią i przewracają całe połacie drzew. Zjawiskiem przyrodniczym, które charakteryzuje cykliczność, są masowe pojawy owadów. Ich występowanie w ustabilizowanej liczebności jest elementem przyrody, jednak gwałtowne, masowe występowanie, czyli gradacja, zagraża lasom, które mogą zostać poważnie uszkodzone i osłabione, a nawet nie przeżyć. Lasom regionu kujawsko-pomorskiego poważnie zagrażają owady z grupy tzw. szkodników pierwotnych sosny, przede wszystkim motyle brudnica mniszka i barczatka sosnówka oraz błonkówki z rodzaju borecznik. W związku ze spodziewaną gradacją kilku gatunków owadów, w ostatnim czasie odbyło się spotkanie w tej sprawie. Spotkanie dotyczyło nadleśnictw z obszaru Borów Tucholskich, choć to nie jedyne zagrożone tereny na mapie toruńskiej dyrekcji. Sytuację szczegółowo omówili pracownicy Zespołu Ochrony Lasu w Gdańsku, na czele z Panem Piotrem Gawędą kierownikiem zespołu.
Jak duża jest skala tego zagrożenia?
Gradacja jest zdefiniowana jako zjawisko masowego, często wielkopowierzchniowego, występowania szkodliwych owadów, odznaczajacych się stopniowym wzrostem liczebności, a po osiągnięciu pewnego poziomu również stopniowym spadkiem. Leśnicy spodziewali się gradacji w bieżącym roku, jednak jej przewidywana skala jest niespotykaną od wielu lat. Dlatego podczas spotkania ustalono podział zadań i harmonogram czynności, które pozwolą ograniczyć liczebność owadów.
Czy działania podejmowane przez leśników są bezpieczne dla innych mieszkańców lasu i ludzi?
Ależ oczywiście. Mamy na uwadze to, że w przyrodzie występuje wiele pożytecznych organizmów, dlatego nasze działania są maksymalnie selektywne, czyli są celowane w owady wyrządzające szkody, bez wpływu na pozostałe. Przed jakimikolwiek działaniami uprzedzamy pszczelarzy, by mieli czas na ewentualne zabranie swoich pasiek, jeśli stwierdzą, że sytuacja może być niebezpieczna dla pszczół. Podejmując działania, uwzględniamy także obecność cieków i zbiorników wodnych, które zawsze omijamy z odpowiednio dużym buforem. Sytuacja w lasach jest wnikliwie monitorowana i analizowana przez służby leśne. W ubiegłym roku zabiegi trzeba było przeprowadzić w dziesięciu nadleśnictwach. To był wyraźny znak, że gradacja się rozwija. Z aktualnych badań wynika, że w tegorocznej akcji ograniczania rozwoju populacji szkodliwych dla lasu owadów, zabiegi lotnicze do tej pory zostały wykonane w 18 nadleśnictwach RDLP w Toruniu.
Czyli rozwój gradacji groźnych owadów nie jest zaskoczeniem dla leśników?
Lasy są stale monitorowane z zastosowaniem standardowych metod ochrony lasu, w tym zwłaszcza jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny, ale również obserwacji zimowania różnych stadiów rozwojowych, lotu motyli czyli poprzez wykładanie pułapek feromonowych. Latem ubiegłego roku na powierzchni 12,5 tys. ha lasy zostały znacząco osłabione przez gąsienice brudnicy mniszki. Jesienią 2022 r. kolejne obszary leśne, tym razem na terenie Borów Tucholskich, zaatakowały boreczniki. W obu przypadkach owady ogryzają igły na pędach. W rezultacie drzewo nie ma czym asymilować, czyli przeprowadzać procesu fotosyntezy i umiera z głodu. Mamy nadzieję, że nasze działania przyniosą oczekiwane rezultaty. Będziemy Państwa informować na bieżąco w przedmiotowej sprawie.
Czy podczas wykonywania zabiegów agrolotniczych, ludzie mogą przebywać w lesie, czy jest to dla nich zagrożeniem?
W trakcie prowadzonych zabiegów ratowniczych wstęp ludzi na tereny leśne jest okresowo zabroniony. Drzewostany są oznakowane stosownymi tablicami a informacje o dokładnych terminach zabiegów i lokalizacji pól zabiegowych są ogłaszane w lokalnych mediach i umieszczane na stronie internetowej nadleśnictwa. Liczymy na zrozumienie i poparcie społeczne dla prowadzonych w lasach regionu działań ratowniczych. Jeszcze raz chce podkreślić, że mają one na celu ograniczenie gradacji groźnych owadów, które zagrażają życiu najpierw pojedynczych drzew, następnie ich grupom a w końcu całym drzewostanom. My staramy się temu zapobiec.
Napisz komentarz
Komentarze